เมื่อวันที่ 8-16 ธันวาคม ที่ผ่านมา ฟาร์มไทยเเลนด์ ได้ไปเยี่ยมชมงานเกษตรเเม่โจ้ ครบรอบ 85 ปี
ในฐานะสื่อข่าวสารด้านการเกษตรมีสิ่งน่าสนใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็น พืชผัก ผลไม้ นวัตกรรมใหม่ๆ เครื่องจักรต่างๆ ไอเดีย DIY จากสิ่งของเหลือใช้
วันนี้ฟาร์มไทยเเลนด์จึงอยากเเนะนำพืชที่น่าสนใจ สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้อีกทางนึง นั้นคือ ” โกโก้ ( Cocoa ) ”
เราลองมาทำความรู้จักกันครับ
โกโก้เป็นไม้ผลยืนต้นขนาดกลาง ความสูงของต้นไม่เกิน 30 ฟุต เจริญเติบโตได้ดีในลักษณะภูมิอากาศของประเทศเขตร้อนชื้น(tropical)ตั้งแต่ประเทศที่ตั้งอยู่ในเขตศูนย์สูตรจนถึงประเทศที่มีอุณหภูมิระหว่าง 15-30 องศาเซลเซียส เช่น ประเทศในแถบเส้นรุ้งที่ 20 องศาเหนือบริเวณตอนใต้ของประเทศจีน หรือสูงจากระดับน้ำทะเลถึง 1,000 เมตร ในโคลัมเบีย และประเทศในแถวเส้นรุ้งที่ 20 องศาใต้ เช่นประเทศบราซิล ปกติต้นโกโก้ต้องการปริมาณน้ำฝนที่สม่ำเสมอตลอดปีและฤดูแล้งไม่ควรติดต่อกันนานเกิน 3 เดือน ในบางแหล่งปลูกที่มีระยะฤดูแล้งไม่ควรติดต่อกันนานเกิน 3 เดือน ในบางแหล่งปลูกที่มีระยะฤดูแล้วยาวนานติดต่อกัน 3-5 เดือน ควรมีการให้น้ำช่วย ต้นโกโก้โดยธรรมชาติไม่ต้องการแสงแดดมากนัก และโดยมากมักอาศัยร่มเงาจากร่มไม้อื่น ในขณะขนาดต้นยังเล็กอยู่ต้องการแสงน้อยประมาณ 30% เมื่ออายุต้นมากขึ้นต้องการแสงมากขึ้นประมาณ 70% และเมื่อต้นโกโก้เจริญเติบโตเต็มที่มีใบปกคลุมต้นหนาแน่นแล้ว สามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพแสงแดดจัด แต่ดินปลูกต้องมีความอุดมสมบูรณ์หรือมีการให้ปุ๋ยอย่างพอเพียง
คุณภาพดินปลูกโกโก้ควรมีชั้นดินลึกพอสมควร ระบายน้ำได้ดี หน้าดินที่เหมาะสมควรลึกเกิน 1 เมตร ระดับน้ำใต้ดินไม่ควรต่ำกว่า 90 เซนติเมตร จากระดับผิวดิน ต้นโกโก้สามารถทนต่อสภาพน้ำท่วมขังติดต่อกันได้นานถึง 5 เดือน ใบของต้นโกโก้ที่ร่วงปกคลุมดินเป็นชั้นทับถมกัน ช่วยป้องกันการสูญเสียหน้าดินจากการถูกชะล้างของน้ำได้เป็นอย่างดี สำหรับพื้นที่ปลูกโกโก้ที่เปิดใหม่ ควรทำการปลูกพืชไร่ก่อนเพื่อให้จุลินทรีย์ในดินได้มีเวลาเพิ่มปริมาณเสียก่อน เช่นปล่อยให้เชื้อ Mycorrhiza ในดินเจริญเติบโตเพราะเป็นประโยชน์ต่อต้นโกโก้ เนื่องจากช่วยให้ต้นโกโก้ดูดธาตุฟอสฟอรัสได้ดีเป็นพิเศษ นอกจากนี้ภายหลังการเก็บเกี่ยวควรใช้เปลือกของฝักโกโก้เป็นวัสดุคลุมดินในสวน เป็นการคืนธาตุอาหารแก่ดิน โกโก้ที่ปลูกโดยไม่มีร่มเงาบัง ต้องให้ธาตุอาหารแก่ดินมากเป็น 2 เท่า ของโกโก้ที่ปลูกใต้ร่มเงาพืชอื่น แต่ผลผลิตจะเพิ่มเป็น 3 เท่าเช่นกัน
การปลูกโกโก้ทำได้ 3 ระบบหลักๆ คือ
1. การปลูกโกโก้เป็นพืชเชิงเดียว การปลูกลักษณะเช่นนี้ต้องสร้างร่มเงาชั่วคราวให้ต้นกล้าโกโก้ในระยะปีแรก ขณะที่ต้นกล้าโกโก้ยังไม่แข็งแรง ตั้งตัวยังไม่ได้ภายหลัง เมื่อต้นโกโก้ตั้งตัวได้แล้วพืชร่มเงาชั่วคราว อาจถูกตัดออกหลังเก็บเกี่ยวผลผลิต ต่อจากนั้นพืชร่มเงาถาวรจะทำหน้าที่ให้ร่มเงาโกโก้ต่อไป
2. การปลูกโกโก้เป็นพืชแซมของพืชเศรษฐกิจชนิดอื่น การปลูกลักษณะเช่นนี้ เป็นการปลูกโกโก้ใต้พืชเศรษฐกิจชนิดใดชนิดหนึ่ง หรือการปลูกโกโก้ใต้ร่มเงาของไม้ผลเศรษฐกิจขนาดใหญ่ เช่นปลูกโกโก้ใต้ร่มเงามะพร้าว ลิ้นจี่ ลำไย มะม่วง ทุเรียน เงาะ ลองกอง
3. การปลูกโกโก้เป็นพืชแซมในสภาพป่าธรรมชาติ เป็นการปลูกโกโก้ภายใต้ร่มเงาจากไม้ป่าธรรมชาติซึ่งมีต้นไม้นานาชนิด ขึ้นปะปนกันทั้งต้นเล็ก และต้นใหญ่ การปลูกโกโก้ลักษณะนี้กระทำได้โดยเริ่มทำความสะอาดพื้นที่ป่าที่จะปลูกแซมด้วยโกโก้ในช่วงฤดูแล้ง โดยทำการตัดต้นไม้ที่ไม่ต้องการ ต้นไม้ที่ไม่เหมาะสมกับโกโก้ เช่น แย่งอาหารต้นโกโก้ พืชที่มีโรคและแมลงศัตรูชนิดเดียวกับโกโก้ พืชที่มีทรงพุ่มหนาทึบไม่เหมาะที่จะเป็นร่มเงาให้โกโก้ และไม้ป่าที่ไม่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจ
ประโยชน์ของการตัดเเต่งกิ่งโกโก้
1. เพื่อให้ได้ทรงพุ่มของต้นโกโก้ที่เหมาะสม
2. เพื่อให้ง่ายต่อการปฏิบัติงานในสวนโกโก้
3. เพื่อลดการระบาดของโรคและแมลง
4. เพื่อให้ได้ผลผลิตสูง
เเมลงศัตรูของโกโก้ คือ
” มวนโกโก้ ” เป็นแมลงจำพวกปากดูด ตัวโตเต็มที่ ขนาด 4.5-6 มิลลิเมตร ลำตัวสีน้ำตาลดำ หลังมีสีเหลือง หรือสีเขียวส้ม ปีกใสมีเส้นปีกสีดำ ลักษณะเด่นชัด มีหนวดยาวกว่าลำตัวประมาณ 2 เท่า ลักษณะการเข้าทำลาย ตัวอ่อนและตัวเต็มวัยของมวนโกโก้ จะใช้ปากเจาะดูดกินน้ำเลี้ยงจากผลและยอดอ่อนโกโก้ โดยก่อนดูดกินน้ำเลี้ยง มวนโกโก้จะปล่อยน้ำลายลงไปก่อน น้ำลายของมวนโกโก้เป็นพิษต่อเนื้อเยื่อพืช ทำให้เกิดเป็นรอยแผลสีดำเป็นบริเวณกว้าง และเป็นช่องทางให้เชื้อโรคเข้าทำลายทำให้ผลเน่า โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน มวนโกโก้ตัวหนึ่งจะดูดกินน้ำเลี้ยงทำให้เกิดแผลจุดดำได้ถึง 50 จุดต่อวัน นอกจากนี้มวนโกโก้ ยังเข้าทำลายยอดอ่อนของต้นโกโก้ ทำให้ยอดเหี่ยว วิธีการป้องกันกำจัด ตัดแต่งทรงพุ่มต้นให้โปร่ง เพื่อป้องกันการหลบซ่อนของมวนโกโก้ และให้มีการระบายอากาศที่ดี ลดความชื้นในแปลงปลูก การเข้าไปสำรวจสวนโกโก้ทำได้สะดวกรวดเร็ว หรืออาจปลูกพืชล่อ เช่น กระถิน หรือ ถั่ว เมื่อมวนโกโก้รวมตัวกันให้ใช้สวิงดักจับแล้วทำลายทิ้ง อาจใช้ศัตรูธรรมชาติช่วยในการป้องกันกำจัด เช่น มดแดง และจักจั่นเท
” เพลี้ยอ่อน ” เป็นแมลงปากดูด ขนาดลำตัว 1มิลลิเมตร ตัวสีน้ำตาลเข้มถึงดำมีทั้งชนิดมีปีก และไม่มีปีก เพลี้ยอ่อนตัวเมียอาจมีลูกได้โดยไม่ต้องผสมพันธุ์ วงจรชีวิตประมาณ 3-5 วัน ลักษณะการเข้าทำลาย ตัวอ่อนและตัวแก่ของเพลี้ยอ่อน จะดูดกินน้ำเลี้ยงจากยอดอ่อนโกโก้และผลอ่อนโกโก้ทำให้ผลบิดเบี้ยวเสียรูปทรง วิธีป้องกันกำจัด ตัดแต่งกิ่งและต้นไม่ให้แมลงอาศัย เผาทำลายกำจัดมดที่เป็นพาหะในการแพร่ระบาดของเพลี้ยอ่อน ถ้ามีการระบาดไม่มากนักให้ใช้มือจับบี้หรือขยี้ทิ้ง
ข้อดีมากๆ ของโกโก้
เปลือกของผลสดโกโก้มีไฟเบอร์และมีน้ำมากสามารถใช้เป็นอาหารสัตว์ใหญ่อย่างวัวได้ ส่วนเปลือกตากแห้งจะมีสีดำสนิทเป็นเชื้อไฟชั้นดีให้พลังงานความร้อนสูงใช้แทนถ่านหรือฟืนได้
จุดเเข็งของโกโก้ คือ ปลูกได้ทั้งเชิงเดี่ยวและแซมในพืชอื่นโดยที่สามารถปลูกได้จำนวนมากต่อไร่เช่น สวนมะพร้าว 1 ไร่ มีมะพร้าว 16 ต้น สามารถแซมโกโก้ได้ 84 ต้น, ในสวนปาล์ม 1 ไร่ มีปาล์ม 20ต้น สามารถปลูกแซมโกโก้ได้ 54 ต้น
โกโก้ปลูกแล้วดกทุกต้น ออกผลตลอดทั้งปี มีรายได้ทุก 15 วัน เมื่อเปรียบเทียบรายได้กับพืชเศรษฐกิจตัวอื่น เช่น มะพร้าว ปาล์มน้ำมัน ยางพารา โกโก้ไม่ได้เป็นรองพืชตัวใดเลย
1 ไร่ ปลูกได้ 155 ต้น
เมล็ดโกโก้สด 3 กก. ตากแห้งได้ 1 กก.
ปีที่ 3 (ปีแรกของการให้ผลผลิต)
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 1 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 155 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 7,750 บาท
ปีที่ 4
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 3 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 465 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 23,250 บาท
ปีที่ 5
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 6 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 930 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 46,500 บาท
ปีที่ 6
1 ต้นเก็บผลผลิตตากแห้งได้ประมาณ 8 กก./ต้น/ปี
1 ไร่ เก็บผลผลิตได้ 1,240 กก./ปี
ขายราคา 50 บาท/กก. ทั้งปีสร้างรายได้ 62,000 บาท
น่าสนใจทีเดียวนะครับ สำหรับ โกโก้ ทั้งราคาผลผลิตเเละการดูเเลที่ง่าย เกษตรกร หรือ ท่านใดสนใจ ลองนำไปปลูกในสวนของตัวเองดู ก็ไม่น่าเสียหายนะครับ ฟาร์มไทยเเลนด์จะนำข้อมูลดีๆ เกี่ยวการเกษตรมาเเบ่งปันกันต่อไปครับ
เครดิต ข้อมูลดีๆเพิ่มเติม จากเวปไซต์ / cocoathailandcenter/cocoathailandcenter/yangpalm ขอบคุณครับ
วีดีโอวิธีการผ่าโกโก้